> Roterende deel bui < [Groter] -[Grootst] > Linkerdeel bui < [Groter] -[Grootst]  > Wegtrekkende bui < [Groter] -[Grootst]

> Beschrijving < De meeste mensen zullen zich 4 oktober 1999 niet als een heel speciale dag herinneren. In de weken ervoor had het in het westen van het land al te maken met extreem nat weer, terwijl het in het oosten wel mee viel met de nattigheid. Ook op 3 en 4 oktober viel er met name in het ZW weer een hele plens water, en dat waren dan de druppels die de boezems in het Westland deden overlopen. Hierdoor liepen daar talloze kassen onderwater. Hierover kun je in dit artikeltje van het KNMI hier meer lezen. Maar dit was niet de reden die deze dag voor ons zo interessant maakte, want ook elders in het land werden er met een (W)NW stroming enkele actieve buien aangevoerd. Een daarvan trok in de namiddag vrijwel evenwijdig aan de Utrechtse heuvelrug naar het ZO. Het voorste deel van de bui was van de oostkant al prachtig om te zien vanwege de rafelige zeer turbulente wolkenbasis, en het contrast tussen een bruinig neerslaggordijn erachter en wat blauwig aandoende wolken daarboven. Van de zijkant bezien ervooruit zat nog een band met sneltrekkende stratusflarden, wat het geheel een prachtige dieptewerking gaf. Door het perspectivisch effect leek het of deze 'franje' van stratusflarden sneller trok dan de bui erachter. Dit alleen zou al een foto waard zijn geweest, vandaar ook dat even later onderstaande foto is geschoten van dit deel van de bui, richting het WZW. Ook al omdat er regelmatig kleine wolkjes opstegen van de heuvelrug naar de rafelige lage wolkenbasis. Zo'n wolkje deed er dan slechts zo'n 10 seconden over om vanaf de grond de wolkenbasis te bereiken. Toen de achterkant van de bui zichtbaar werd, bleek dit deel van de bui nog spectaculairder te zijn dan het voorste deel. Er zat namelijk een prachtige ronde uitzakking onder de achterkant van de bui. Bij nadere inspectie bleek deze ook nog te roteren. Als klap op de vuurpijl kwam er ook nog even een slurf tevoorschijn uit deze roterende uitzakking, die waarschijnlijk zelfs nog even een touch-down heeft gemaakt ergens op de heuvelrug. Op onderstaande foto is deze slurf in een laat stadium te zien. Enkele seconden later was hij helemaal verdwenen. De uitzakking zat op het moment van de foto ergens in de buurt van Rhenen. De foto van het stuk van de bui links van de uitzakking is op het zelfde moment genomen, zodat deze twee foto's samen zijn te lassen tot een panoramafoto zoals deze hierboven te zien is. Het uiterste westen van Wageningen pakte nog net een randje van de bui mee. Ook van de wegtrekkende bui is een foto beschikbaar, en deze is geschoten richting het zuiden. Vreemd was wel dat ook na de bui nog enkele witte plukjes wolk van de Grebbeberg omhoog stegen, al gingen deze lang niet zo snel als de plukjes die onder de uitzakking omhoog waren gegaan.

> Ooggetuigeverslag Roel Linssen < "Ik keek toevallig uit het raam en werd helemaal gek. Mijn hele uitzicht (en dat is niet zo veel vanuit mijn raam) was gevuld met een prachtige rafelige wallcloud (een verlaging in de wolkenbasis), met daarachter een gordijn met zware neerslag. Het geheel bewoog van rechts naar links. De wallcloud had een wat blauwgrijze kleur, evenals sommige nadere delen van de wolk. Het neerslaggordijn was wat meer bruinig uitgeslagen. Zeer mooi om te zien. Meteen besloot ik met mijn fototoestel naar buiten te rennen op zoek naar een wat beter uitzicht. Dat was te vinden een paar honderd meter verderop, dus toen ben ik daar zo snel mogelijk naar toegefietst. Toen ik wat beter uitzicht had zag ik een wat ronde uitzakking met lichte rotatie aan de rechterkant van de bui zitten. De rafelige rand trok ten opzichte van de bui wat naar rechts, de uitzakking in. En uit het centrum daarvan zat een soort van slurf. Niet heel duidelijk te zien, maar ik heb meteen een foto geschoten. Maar goed ook, want de structuur ging er vlot uit. Mooi is trouwens te zien dat het centrum van de ronde uitzakking wolkeloos was, aangezien waar de rand even onderbroken is de kleur veel lichter is. Ook heb ik nog een foto gemaakt van de inmiddels wat minder mooie wallcloud links van de uitzakking. Het geheel trok van NW naar ZO. Aangezien het begon te plenzen en ik niets bij me had om mijn fototoestel mee te beschermen ben ik maar vlug weer die paar honderd meter naar het oosten gefietst, waar het gewoon droog bleef. Daar kwam ik Gijs tegen. We zijn toen het in het westen ook weer droog was weer teruggefietst naar het uitzichtpunt. Van de prachtige structuur was weinig meer te zien. Wel hebben we nog een foto gemaakt van de wegtrekkende bui (foto richting het zuiden)."

> Panoramafoto van de buienwolk < [Groter] - [Grootst]

> Ooggetuigeverslag Gijs van de Logt < "Deze Maandag, de vierde oktober (overigens ook de dag ervoor al), werd er met een (vrij) krachtige West- Noordwestelijke stroming uiterst onstabiele lucht aangevoerd, waarin talrijke actieve buien ontstonden, waarbij vooral in het Westland zeer grote neerslagsommen werden opgevangen en veel kassen voor het tweede achtereenvolgende jaar onder water kwamen te staan. De grootste buien vielen dan ook in die omgeving. Echter ook in de rest van het land kwamen actieve buien voor. Om een uur of 1 kwam ik terug van de Universiteit en ik besloot mede vanwege de prachtige wolkenluchten die toen al te zien waren om even bij Dennis op de15e etage langs te gaan (zelf woon ik op de 3e etage), waar je altijd heel ver kunt kijken. Op het moment dat ik bij hem op visite was zagen wij in de buurt van Amersfoort, dat je makkelijk kon zien liggen, een in eerste instantie nog niet volledig uitgegroeide Cumulus-congestus verder doorgroeien. Aan de onderkan van de wolk zagen we tijdens dit proces gelijk neerslagstrepen ontstaan, waarna we Amersfoort uit het zicht zagen verdwijnen. Toen besloten we allebei een schatting te maken hoelang de bui erover zou doen om de omgeving van Wageningen te bereiken, waarna ik weer ging. Ruim anderhalf uur later had dit kleine buitje ons al gepasseerd, maar achter dit buitje was een nieuw buiencomplex ontstaan en dit was zich op dat moment nog aan het activeren en bevond zich een eindje verder ongeveer op de Utrechtse Heuvelrug, waarschijnlijk ongeveer ter hoogte van Veenendaal of nog iets westelijker. Ik ging dit in de gaten houden van uit mijn raam waar ik juist in die richting een goed zicht. Ik nam al snel zeer sterke verticale bewegingen waar, gezien de grote hoeveel zeer snel opbollende cumulus aan de onderkant van de eigenlijke buienwolk. Vervolgens werd er een breuklijn zichtbaar, waar de zware neerslag mooi achter te zien was (waarschijnlijk ook hagel, gezien de uiterst donkere en toch enigszins bruine kleur). In eerste instantie leek deze lijn vrij recht (dat stuk wat ik kon zien), maar naarmate de bui verder dreef kwam er een stuk in mijn zicht waar een brede en zelfs enigszins geronde uitzakking onder de eigenlijke breuklijn uithing. Ik dacht eerst dat dit gezichtsbedrog was en dat deze uizakking gewoon een wolk was die ervoor hing en dichterbij was. Ik bleef het echter volgen en toen zag ik iets wat ik nog nooit eerder zo duidelijk had gezien. Een deel van de uitzakking dreef gewoon de kant op van de stroming, dus zuidoostwaarts, maar het voorste stuk van de uitzakking leek voor mijn ogen tegen de stroming in te drijven. Toen ik nog wat beter ging kijken zag ik duidelijk dat de hele uitzakking aan het roteren was. Er was dus duidelijk spraken van een zogenaamde ‘wallcloud’. Deze is op de foto ook te herkennen, maar was iets daarvoor mooier. (het linkerdeel van de wolk op de foto bewoog dus ten opzichte van de bui naar rechts en het rechter deel naar links). Gedurende vijf a tien minuten zag ik regelmatig wolkjes zonder structuur in een enorme vaart opstijgen vanaf de heuvelrug naar de wallcloud. Gedurende minder dan een minuut was er duidelijk een structuur van een slurf te zien die ook meerdere malen kortstondig contact maakte met de grond. Op de foto van Roel is deze slurf in een laat stadium te zien. Op het moment dat ik het schouwspel volgde dacht ik dat ik de enige was, omdat Roel zijn uitzicht niet op de bui was. Ik pakte zo snel als ik kon mijn fiets en reed naar Roel die niet thuis was. Toen kwam ik hem buiten alsnog tegen en hij bleek foto’s te hebben genomen. Toen ik Dennis de volgende dag het verhaal wilde vertellen bleek dat ook hij het op de 15e etage waargenomen had. Onze waarnemingen waren dus afzonderlijk."

> Poging tot weergave van de lichte rotatie die aanwezig was in de wolk < [Groter]

> Ooggetuigeverslag Dennis Hakvoort < "Deze spectaculaire tuba ontstond uit een rotorerend geheel waar hagel inzat. Dat we te maken hadden met een speciale situatie blijkt uit het feit dat Roel en Gijs dit fenomeen afzonderlijk van mij gezien hebben. De oudere meteofreaks uit Wageningen moet dit ook niet ontgaan zijn. Roel stond tussen de Grebbeberg en Wageningen in. Ik heb het geheel waargenomen vanaf dijkgraaf 15C. De bui was op zich niet uitzonderlijk intensief. 1.5 uur ervoor hing hij boven Amersfoort. De flats aldaar kon je vanuit Wageningen zien verdwijnen in een hagelgordijn wat slechts ongeveer 3 km doorsnede had. 1 uur later kwam er plotseling een rand vanachter de heuvelrug tevoorschijn uit het regengordijntje. Ik stond perplex. Vanaf dijkgraaf zag ik een sector van waaruit zeer sterke convectieve bewegingen omhoog gingen. Op zich gebeurt dit wel vaker op de heuvelrug. Deze randen hebben duidelijk een voorkeur voor de stuwwal. 200 meter ten ZO van Ouwehands Dierenpark begon er een lint van onderaf op te stijgen. In 10 seconden had hij contact gemaakt met de wolk, wat overeen komt met windsnelheden van 70 km/u omhoog. Al na 15 seconden verdween het lint weer. Al met al had de hoos 25 seconden bestaan. Opvallend was de lichtgrijze inkijk in de rotorwolk."

Artikeltje over de wateroverlast in het Westland. Het gaat hier dus niet om de bui die wij hierboven beschreven.

- Laatst gewijzigd op 28 maart 2002 -