Afsluiting winter 2000/2001

'Een nu al gedenkwaardig paasweekend'

Aanloop tot het paasweekeinde

April is tamelijk normaal verlopen. Tot begin deze week waren er geen extreme situaties. Toch waren er rondom Nederland wel de nodige overstromingen en is er zwaar onweer geweest. Bij ons hadden de rivieren daardoor de afgelopen weken extreem hoog water. Doordat de afgelopen week een nw-wind opstak is het voorlopige etmaalgemiddelde aan de normale kant gekomen. Het werd een vrij koude week, 8 graden ongeveer tegen 12 graden normaal (1971-2000). Op Witte Donderdag vielen in Zeddam kleine hagelbuitjes bij 7-8 graden. Op Goede Vrijdag waren er enkele 'droge' sneeuwbuitjes in met name oostelijk Nederland, bij wederom slechts een graad of 7, in zeer droge polaire lucht. Het westen had vrij zonnig weer. De buitjes ontstaan overdag inmiddels weer vooral in binnenland, doordat het land overdag al veel warmer wordt dan de zee. Bij de zachte aprilmaand vorig jaar leidde dit tot zeer zware, stilhangende plensbuien met onweer boven de Achterhoek. In de zelfstudieweek heeft Dennis toen nog buiten zitten leren met temperaturen boven de 20 graden. In 1998 was het Paasweekend het juist koud. Dennis reed toen op 13 april de wielerklassieker 'omloop van de groene gemeenten', die toen beter de 'omloop van de witte gemeenten' genoemd had kunnen worden. 's Morgens om 6 uur vertrok hij toen uit de Achterhoek met een strakblauwe lucht en het vroor toen ook. Bij de start in Brabant werd de lucht inktzwart. Een buiencomplex bracht vervolgens tijdelijk een laag sneeuw van 5-10 cm. Renners werden onderkoeld naar het ziekenhuis gebracht. Dat heeft toen het landelijke nieuws gehaald.

Winters paasweekeinde

Paaszaterdag 14 April 2001

De Duitsers voorspellen al enkele dagen sneeuw in de nacht van zaterdag op zondag. De afgelopen dagen is Duitsland alweer getroffen door grootschalige sneeuwval. Door een laag wat bij Polen ligt komen de temperaturen in Duitsland en Oost Europa nauwelijks boven 0, wat toch wel bijzonder is voor deze tijd van het jaar. Nederland heeft hier eigenlijk maar een staartje van meegekregen. Door het hoog boven Ierland viel het met de winterse buien erg mee. Hierdoor kon de afgelopen nacht onder een hogedrukruggetje (dat van noord naar zuid bewoog) wel zeer koud uitpakken. -7 graden in Gilze Rijen en -6 in Twente. Op vrij grote schaal matige vorst in Nederland. Op veel plaatsen zijn ook dagrecords gesneuveld qua minimum temperatuur. Boven Italië tolt een actief laag met onweersbuien en zware sneeuwval in de Apenijnen. Rome mat slechts 4 graden vandaag midden op de dag.

De weerbureau's voorspellen vanavond frontale regen, mogelijk voorafgaand een vlok natte sneeuw. Vanmiddag werd het lokaal 8-9 graden, in een zeer droge luchtsoort een fletse zon. Met zo'n droge lucht en koude bovenkamer over het hele profiel lijkt de kans op frontale sneeuw, een uiterst zeldzaam verschijnsel in deze tijd, toch tamelijk groot. De neerslag moet veroorzaakt worden door een warmtefront wat vanaf IJsland (om het hoog) af komt zakken, gevolgd door een koufront, dat er op inloopt boven Duitsland.

Dennis:

“Toen ik opstond, was de lucht al melkachtig wit en 's middags viel er al neerslag (motsneeuw), die echter verdampte voor het beneden was. Overal werd het zo'n 7 graden.

16:00 uur: Gijs belt me op vanuit Wageningen en zegt dat het motsneeuwt bij een graad of 6! De lucht richting het westen ziet bij hem steeds donkerder.

17:00 uur begint het dan ook in Zeddam te motsneeuwen. Het warmtefront moet traag over Nederland gaan trekken en activeren richting Duitsland. Aan de grond is de wind vandaag zuidelijk geworden, na dagenlang nno te zijn geweest.

18:00 Het begint matig en 'droog ogend' te sneeuwen bij nog altijd 5 graden!! Op teletext zie ik dat de temperaturen in Nederland zakken richting 2-3 graden. De radar toont een omvangrijk neerslaggebied dat langzaam uit het nnw komt opzetten.

19:00 uur: De temperatuur is naar 1 graad gezakt in Zeddam, en dat terwijl we hier nog immer aan de voorzijde van de meeste neerslag zitten. Bocholt meldt nog 3 graden en is nog droog.

19:30 uur: Bij immer gelijkmatige intensieve sneeuwval blijft hij nu liggen op de akkers en daken. Ik ga foto's maken van de narcissen.

20:00 uur: Gijs meldt dat nog niets is blijven liggen in Wageningen, maar dat het er nog altijd gelijkmatig en matig van intensiteit doorsneeuwt. Zeddam heeft al 1 cm. Op de weg ligt nog niets. De 21e sneeuwdekdag kan worden opgemaakt! Het weerbericht meldt dat heel Oost Nederland wit aan het worden is. West Duitland krijgt waarschijnlijk een pak sneeuw voor de kiezen, omdat het daar nu helder is en het weldra vriest. Tot in Polen worden ze morgen waarschijnlijk wakker in een witte wereld, alwaar hij nog niet wit was.

21:00 uur: De sneeuw is droger geworden en er blijven randjes op de weg liggen. Er ligt op het veld en de auto zo'n 3 cm sneeuw. De temperaturen in Nederland liggen tussen 0 en 4 graden. Gaat de temperatuur nog onder nul komen in Zeddam?

22:00 uur: De temperatuur is een kwartier vriezend geweest. Momenteel lijkt hij weer boven 0 te zijn.

23:30 uur: Het is even gestopt met sneeuwen. Ik neem ijspegeltjes waar. Toch dooit het gras weer op.

Het sneeuwt tot ongeveer middernacht, waarna het is gaan regenen bij stijgende temperaturen tot een graad of 6. Morgen worden regenbuien, 9 graden en een krachtige nw-stroming voorspeld.”

Gijs:

“Ik heb het lange tijd aangekeken en een paar keer met Dennis contact gehad. Toen het vlak na het laatste telefoontje met Dennis, rond 20.00 uur, ook in Wageningen razendsnel wit begon te worden, besloot ik om mijn regenpak aan te trekken en zulke late sneeuwval te gaan proeven. Ik heb een ritje door het binnenveld gemaakt in de volle wind. Striemende (natte) sneeuw en alles was uiteindelijk wit. Aan het eind van het ritje begon het even te ijsregenen, maar al snel ging dit in regen over. Ook voelde het direct een stuk warmer aan en de sneeuw begon 'als sneeuw voor de zon' te verdwijnen.”

In Zeddam is dit de 21^e sneeuwdekdag.

Paaszondag 15 April 2001

Alle sneeuw is weer weg. Het sneeuwfront blijft boven Duitsland slepen en is geactiveerd. Temperaturen op de lijn Hamburg-Hannover liggen rond 0. Hierachter is een scherpe overgang naar 7 graden die de sneeuw vannacht in Zeddam weer deed wegsmelten. In Nederland is het 7 graden en het is smerig weer met regenbuien zonder zon ertussendoor. Twenthe heeft even -0.1 gehad. Er is 12 mm gevallen in Zeddam. Bocholt mat ook 12 mm tot middernacht wat betekent dat er 12 cm sneeuw is gevallen. Dit had ik niet gedacht. Er is dus maar bar weinig van blijven liggen. Er heeft hier maximaal 3 cm gelegen. Omdat er na 00:00 uur ook nog korte tijd een sneeuwdek aanwezig was, is de 22e sneeuwdekdag in Zeddam een feit. Er is sprake is van een unicum. Ondanks het flauwe zonnetje is het op het warmst van de dag gisteren frontaal gaan sneeuwen, waardoor de temperaturen naar nul gingen. Dit is hoogst zeldzaam in deze tijd van het jaar. Er zijn wel sneeuwdekken van 10-30 cm bekend maar deze zijn afkomstig van buiencomplexen in de vroege ochtend. Voor vanavond wordt een trog verwacht, die misschien wel tot interessante zware (natte sneeuw) buien gaat leiden. Tijdens de brunch van Dennis met de familie in Lobith nam hij bij passage van een buiencomplex een breuklijntje waar. De zon scheen vandaag nauwelijks. De zwaarste Parijs-Roubaix sinds jaren is gewonnen door Servais Knaven. De Zwaluw uit...Lobith! De kasseien lagen onder een dikke modderlaag en de renners reden de 260 km met de harde noordelijke wind pal tegen, in striemende regenbuien.

Vanavond nam de buiigheid juist wat af. Zeddam heeft slechts 3 mm opgevangen. De rest van de week wordt mogelijk toch weer natte sneeuw verwacht met ochtendtemperaturen dicht bij 0. Het zou best kunnen dat er 's morgens nog eens een laag sneeuw ligt komende dagen. Winterberg heeft met temperaturen nauwelijks boven 0 zeker de nodige sneeuwpret. Die zal nog wel enkele dagen duren.

Het afscheid van de winter

Maandag en Dinsdag werden we door winterse buien geteisterd. Tijdens deze buien zakte het kwik soms tot dichtbij nul graden. De maximum temperaturen lagen tussen de 4 en 8 graden, veel te koud dus. Winterberg is nog immer onder nul.

Woensdag en Donderdag was de temperatuur op 5 km -37 graden. Buien met onweer traden op. Er vielen talloze buien en buitjes met hagel en sneeuw. Op Donderdagmorgen om 7:00 trad een zwaar buiencomplex binnen met zo'n 3 kwartier zware sneeuwval in Wageningen. Hierin hebben ook windhozen plaatsgevonden en op veel plaatsen was het wit, zo ook in Wageningen, waar het weer even 'winter' was. Later die dag reed Dennis 'Veenendaal-Veenendaal' in de striemende hagelbuien, met soms ook hoorbaar onweer. Gijs, die als supporter mee was had soms meer oog voor het weer, dan voor de koers. Niet vreemd, aangezien Dennis vaak niet finisht, zoals nu ook het geval. Bij de hagelgevoelige Grebbeberg lag een dik pak hagel, midden op de dag. Dit namen we op de terugweg waar, al geruime tijd na de bewuste bui. Het modderwater gutste op zijn Zuid Limburgs over de weg naar beneden! 's Avonds was het weer wat rustiger en is Dennis zelfs nog naar Zeddam getraind. Vorig jaar begin mei begon de unieke reeks dagen met meer dan 25 graden. Daar zitten we nu nog maar een week of twee vanaf.

Deze winter is wederom goed geweest voor de gletschers op IJsland en Scandinavië. Boven de 500m ligt nog steeds een dik pak sneeuw. Noord Europa schijnt het enige gebied op aarde te zijn waar de gletschers zich al tientallen jaren uitbreiden. Dit komt vooral door de neerslag, en niet door de temperatuur. In de jaren '90 met de straffe westcirculaties heeft Noord Europa continu net ten noorden van de depressiebanen gezeten.

Doordat er deze 4 dagen lang tijdelijk wel een keertje een wit tapijtje heeft gelegen zijn er uiteindelijk 23 sneeuwdekdagen voor Zeddam in de winter van 2000-2001.

Nu dan echt tot volgend jaar!!

Terug naar overzicht bijzondere weerperioden

Auteurs: Dennis Hakvoort, Gijs van de Logt en Roel Linssen

- Laatst gewijzigd op 14 oktober 2002 -